Pięć oczekiwanych wydarzeń na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu 2024 będzie obejmować wyścigi mężczyzn i kobiet na 10 kilometrów w maratonie pływackim, a także 1 500-metrową część pływacką triathlonu.
Te wydarzenia odbędą się w rzece Sekwanie w sercu Paryża. Pływacy, w tym czterech Australijczyków, będą przepływać obok słynnych zabytków, takich jak Musée d'Orsay, przepływając przez historyczne centrum miasta.

Ale nasuwa się pytanie, czy to będzie bezpieczne dla pływaków? Rzeki przepływające przez duże miasta są często zanieczyszczone, czy to z powodu wód deszczowych, zanieczyszczeń chemicznych czy wycieków ścieków.
Gdy maratończycy będą przepływać obok Muzeum Kanalizacji w Paryżu, mogą zastanawiać się, czy woda jest czysta.

Przez ponad 100 lat pływanie w Sekwanie było zakazane z powodu obaw o wpływ wody na zdrowie ludzi. Władze pracują nad oczyszczaniem wody, inwestując 1,3 miliarda euro w poprawę jakości wody. Celem jest zmniejszenie zanieczyszczenia bakteryjnego o 75% przed wejściem pierwszego pływaka do wody. Te środki mają wpływ, ale ostatnie obfite deszcze powodują wzrost poziomu bakterii.

Podczas gdy urzędnicy pozostają optymistami, istnieje plan B na wypadek, gdyby Sekwana nie była bezpieczna.

Dlaczego pływać w Sekwanie?
Miejskie rzeki mają wątpliwą reputację, ale to nie pierwszy raz, kiedy rzeka Sekwana jest wykorzystywana do olimpijskiego pływania.
Na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w 1900 roku odbyło się siedem wydarzeń pływackich w rzece. Wtedy igrzyska były pierwszymi nowoczesnymi igrzyskami olimpijskimi, na których kobiety mogły uczestniczyć w niektórych dyscyplinach, ale pływanie nie było jednym z nich.

Australijski pływak Frederick Lane musiał pływać pod flagą Zjednoczonego Królestwa, ponieważ Australia nie miała jeszcze swojej flagi do czasu Federacji w następnym roku. Zdobył dwie złote medale. Jeden był za wyścig na 200 metrów stylem dowolnym, a drugi za dziwaczny wyścig, który nigdy więcej się nie odbył: wyścig z przeszkodami na 200 metrów, w którym pływacy musieli przechodzić przez pale i łodzie.
Te igrzyska olimpijskie były również pierwszym i ostatnim wyścigiem pod wodą, który również odbył się w Sekwanie.

Wówczas woda w Sekwanie była czystsza, ponieważ ludzkie odpady miały rzeczywistą wartość rynkową jako nawóz, a nikt nie myślał o wrzucaniu odpadów do rzek. Jednak z czasem rozwijały się systemy kanalizacyjne i pojawiły się inne nawozy, takie jak guano i nawozy mineralne.
Na początku XX wieku większość miejskich ścieków trafiała do Sekwany. W 1923 roku zakaz pływania wszedł w życie. Rok później Paryż po raz drugi był gospodarzem igrzysk olimpijskich, a pływacy rywalizowali w basenach o długości 50 metrów.

Jak oczyścić rzekę taką jak Sekwana?
Oczyszczanie Sekwany to wyzwanie. Paryż jest domem dla 11 milionów ludzi, z wieloma przemysłami. Miejskie rzeki są prawie zawsze zanieczyszczone odpadami z otaczającego miasta.
Przecieki i przelewy systemów kanalizacyjnych są głównym źródłem zanieczyszczenia. W miejscach takich jak Wielka Brytania wycieki ścieków do cieków wodnych stały się dużym problemem politycznym.

Kiedy ścieki trafiają do rzek, przenoszą zanieczyszczenia i niebezpieczne ilości mikroorganizmów powodujących choroby, takich jak Escherichia coli (znana jako E. coli). Nieleczona woda może zawierać wirusy, bakterie i pierwotniaki powodujące choroby.
W przygotowaniach do igrzysk władze pracowały nad poprawą jakości wody na tyle, aby niektóre olimpijskie wydarzenia pływackie mogły wrócić do Sekwany. Wody deszczowe - często zanieczyszczone psimi odchodami lub przelewami ścieków - są oczyszczane przed ich wypuszczeniem do rzeki.

Pomimo pieniędzy i wysiłków, nadal pojawiają się pytania, czy to wystarczy, aby zagwarantować bezpieczeństwo pływaków. Poziomy bakterii osiągnęły ryzykowne poziomy przez większość dni w czerwcu z powodu niezwykle silnych deszczy, ale woda poprawiła się w lipcu.

W tym tygodniu francuska minister sportu Amélie Oudéa-Castéra przepłynęła kilka metrów w Sekwanie, aby uspokoić obawy.

W przeciwieństwie do tego, inne olimpijskie wydarzenia pływackie odbędą się w nowo wybudowanym basenie o długości 50 metrów, który będzie miał bardzo dobrą jakość wody. Woda w basenie jest filtrowana i traktowana środkami dezynfekującymi, takimi jak chlor lub brom. Będzie regularnie testowana, aby zapewnić optymalną jakość wody.

Na Igrzyskach Olimpijskich w Tokio 2020 triathloniści musieli pływać w zanieczyszczonej Zatoce Tokijskiej. Podobne obawy dotyczące chorób okazały się nieuzasadnione. Prawdziwym wyzwaniem był ekstremalny upał.

Co jest stawką?
Najbardziej prawdopodobnym wynikiem, jeśli wyścigi odbędą się, gdy poziomy bakterii będą niebezpieczne, będzie infekcja przewodu pokarmowego.
Urzędnicy mają pewną kontrolę nad tym. Zanieczyszczenie jest najgorsze po silnych deszczach. Wyścigi mogą zostać przełożone, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Wielu pływaków - zwłaszcza tych, którzy rywalizują na otwartych wodach - zna pływanie w wodzie o pewnym stopniu zanieczyszczenia. Niektórzy uważają to za ryzyko, które warto podjąć. Dwukrotny mistrz świata z Włoch Gregorio Paltrinieri powiedział w styczniu:

"Nawet jeśli woda jest brudna, wolałbym pływać w elektrycznej atmosferze w sercu Paryża niż w anonimowym odcinku wody."

Organizatorzy Paryża 2024 wcześniej ostrzegali, że nie ma planu B dla wyścigów na 10 km maratonu w Sekwanie, jeśli testy jakości wody będą niewystarczające. Ale to się teraz zmieniło. Jeśli rzeka nie będzie wystarczająco czysta, pływanie na otwartym akwenie zostanie przeniesione na miejsce do wioślarstwa.

Olimpijski triathlon jest planowany wokół etapu pływackiego w Sekwanie. Ale triathloniści zostali poinformowani, że etap pływacki może zostać pominięty, jeśli woda będzie niebezpieczna, co przekształci wyścig w duatlon biegania i jazdy na rowerze.

Gdy uwaga świata skieruje się na Paryż, wielu zaniepokojonych urzędników za kulisami będzie miało nadzieję, że ich wysiłki na rzecz oczyszczenia Sekwany przyniosą rezultaty.

Original:
Ian A. Wright
Profesor nadzwyczajny nauk o środowisku, Uniwersytet Western Sydney