Spowolnienie wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej: Przyczyny i konsekwencje

Gospodarka Unii Europejskiej boryka się z wyzwaniami i spowolnieniem wzrostu gospodarczego, co można przypisać wysokiej inflacji oraz restrykcyjnym politykom monetarnym wprowadzanym w całej Unii. Chociaż stopa inflacji stopniowo się zmniejsza, a wskaźniki gospodarcze pokazują oznaki ożywienia, ogólny ton wzrostu gospodarczego pozostaje słaby w większości państw członkowskich. Prognozy wzrostu gospodarczego na 2024 rok wskazują, że PKB UE wzrośnie o 1,0%, podczas gdy wzrost w strefie euro osiągnie 0,8%. W 2025 roku oczekiwane jest przyspieszenie wzrostu, ale z ostrożnym optymizmem z powodu licznych wyzwań, które wciąż pozostają obecne.

Pomimo globalnych wyzwań, gospodarka Unii Europejskiej zachowała pewien poziom odporności, co szczególnie widać w silnych danych dotyczących zatrudnienia. Pod koniec 2023 roku wskaźnik zatrudnienia osób w wieku od 20 do 64 lat osiągnął nowy rekord wynoszący 75,5%, a wskaźnik bezrobocia w marcu 2024 roku wyniósł 6,0%, co jest najniższym zarejestrowanym wskaźnikiem bezrobocia w historii UE. Te pozytywne tendencje na rynku pracy dają pewien impuls do wzrostu prywatnej konsumpcji, chociaż wysoka stopa oszczędności wciąż ogranicza konsumpcję. W 2025 roku oczekiwane jest dalsze przyspieszenie wzrostu realnego dochodu rozporządzalnego, co mogłoby dodatkowo wspierać ożywienie gospodarcze.

Z drugiej strony inflacja w Unii Europejskiej stopniowo się zmniejsza. Zharmonizowany indeks cen towarów i usług konsumpcyjnych (HICP) spadł z 5,4% w 2023 roku do 2,5% w 2024 roku dla obszaru euro, podczas gdy w UE oczekiwany jest spadek inflacji z 6,4% do 2,7%. Ten spadek inflacji jest głównie napędzany niższymi cenami energii i towarami przemysłowymi, podczas gdy usługi nadal utrzymują umiarkowanie wysokie ceny z powodu presji płacowej. Wzrost nominalnych płac w UE wyniósł 5,8% w 2023 roku, ale przewiduje się, że będzie stopniowo malał w nadchodzących latach, co dodatkowo zmniejszy presję inflacyjną.

Rynek pracy i jego wpływ na wzrost gospodarczy

Ożywienie rynku pracy i wysoka stopa zatrudnienia to kluczowe elementy, które wspierały wzrost gospodarczy w UE w pierwszym kwartale 2024 roku. Aktywność gospodarcza wzrosła o 0,3% w obu obszarach, kończąc okres stagnacji, który rozpoczął się w ostatnim kwartale 2022 roku. Wzrost zatrudnienia i realnych płac nadal będzie wspierał wzrost dochodu rozporządzalnego, chociaż silna tendencja do oszczędzania nadal jest częściowo hamulcem dla prywatnej konsumpcji. Zgodnie z prognozami, w 2024 roku wzrost gospodarczy będzie w dużej mierze napędzany konsumpcją, podczas gdy wzrost inwestycji będzie oczekiwany stopniowo, wraz z umiarkowaną stabilizacją warunków kredytowych.

Pomimo pozytywnych tendencji na rynku pracy niektóre branże, szczególnie te związane z budownictwem mieszkalnym, doświadczają spadku. Inwestycje w nowe projekty budowlane znacznie spowolniły, co wpływa na związane z nimi branże i ogranicza wzrost gospodarczy. Oczekuje się, że warunki kredytowe poprawią się w nadchodzących latach, co może pobudzić ponowny wzrost inwestycji.

Wpływ geopolityki na gospodarkę

Prognozy gospodarcze dla UE w 2024 roku są również naznaczone wysokim poziomem niepewności z powodu licznych ryzyk geopolitycznych. Wojna na Ukrainie oraz konflikty na Bliskim Wschodzie wywierają presję na globalną gospodarkę i wpływają na warunki gospodarcze w Unii. Wysoka inflacja w Stanach Zjednoczonych i możliwe dalsze opóźnienia w obniżaniu stóp procentowych dodatkowo pogarszają globalne warunki finansowe. Na krajowym poziomie spowolnienie spadku inflacji może prowadzić do dalszych opóźnień w obniżaniu stóp procentowych przez banki centralne UE, co może mieć dalekosiężne konsekwencje dla wzrostu gospodarczego.

Jednak mimo wszystkich tych wyzwań istnieją również pozytywne wskaźniki. Oczekuje się, że konsumpcja wzrośnie dzięki zmniejszeniu skłonności do oszczędzania, podczas gdy inwestycje w budownictwo mieszkaniowe mogą doświadczyć szybszej regeneracji niż obecnie przewidywano. Ryzyka związane ze zmianami klimatycznymi również mają znaczący wpływ na prognozy gospodarcze, ale władze mają nadzieję, że polityki ukierunkowane na zrównoważony wzrost oraz dalsze inwestycje pomogą złagodzić te ryzyka.

Wnioski

Gospodarka Unii Europejskiej wkracza w fazę powolnej regeneracji, z pozytywnymi tendencjami na rynku pracy i stopniowym spadkiem inflacji. Niemniej jednak wyzwania, takie jak ryzyka geopolityczne, spowolnienie inwestycji i wysokie poziomy oszczędności wciąż stanowią poważne przeszkody. Prognozy na lata 2024 i 2025 wskazują na skromny wzrost gospodarczy, wspierany wzrostem konsumpcji i stabilizacją warunków kredytowych, ale z wielką ostrożnością z powodu niepewności w globalnym otoczeniu.