Globalny wpływ ekonomiczny i społeczny miast nadmorskich jest niezaprzeczalny, ale są one również jednymi z najbardziej narażonych na skutki zmian klimatycznych. Skrajne warunki pogodowe, takie jak burze, powodzie i podnoszenie się poziomu morza, dodatkowo zagrażają tym obszarom. Badanie przeprowadzone przez międzynarodowy zespół pod kierunkiem profesora Matthias Garschagena z Uniwersytetu Ludwiga-Maximiliana (LMU) w Monachium wskazuje na znaczące wyzwania, przed którymi stoją miasta nadmorskie w zakresie dostosowywania się do zmian klimatu.

Globalne dostosowania w różnych regionach
Wyniki badania, opublikowane w czasopiśmie Nature Cities, ujawniają, że wiedza na temat dostosowań różni się na całym świecie. Podczas gdy badania są częstsze w miastach globalnej Północy, miasta w globalnym Południu otrzymują znacznie mniej uwagi. Chociaż badanie obejmuje 199 miast z 54 krajów, większość wysiłków badawczych koncentruje się na krajach rozwiniętych. Biorąc pod uwagę znaczące różnice w bogactwie i zasobach, podejścia do dostosowywania się do ryzyk klimatycznych, takich jak podnoszenie się poziomu morza, burze i powodzie, różnią się znacznie.

Środki techniczne, takie jak budowa wałów przeciwpowodziowych i zmiany w planowaniu urbanistycznym, są częstsze w zamożniejszych regionach, podczas gdy w biedniejszych obszarach, takich jak części Afryki i Azji, mieszkańcy i firmy głównie polegają na własnych zasobach w radzeniu sobie z wyzwaniami klimatycznymi.

Skuteczność dostosowań
Chociaż w niektórych krajach osiągnięto znaczące postępy, wiele dostosowań nie jest wystarczająco skutecznych pod względem szybkości, głębokości i zakresu. Badacze zauważyli, że większość miast stara się optymalizować istniejące systemy zarządzania katastrofami na podstawie przeszłych doświadczeń i rzadko kwestionuje, czy te systemy będą trwałe w przyszłości. Na przykład Ho Chi Minh City staje przed poważnymi ryzykami związanymi z ekspansją na obszary zagrożone powodziami, budując infrastrukturę, która w przyszłości będzie jeszcze bardziej narażona na katastrofy.

Według Garschagena konieczne jest przyspieszenie dostosowania i włączenie głębszych zmian w podejście do zarządzania ryzykiem. Obecnie procesy dostosowawcze w miastach nadmorskich postępują zbyt wolno w stosunku do tempa zmian klimatycznych.

Wrażliwość i czynniki społeczne
Kolejną kluczową barierą w dostosowaniu jest brak kwantyfikacji ryzyka i niewystarczająca ocena społecznej wrażliwości. Wiele miast uwzględnia przyszłe zagrożenia naturalne, takie jak powodzie i fale upałów, ale rzadko ocenia zmiany w demografii, wzroście urbanistycznym i społecznej wrażliwości. Takie trendy, podkreśla Garschagen, są kluczowe, ponieważ miasta takie jak Lagos czy Jakarta za 20 lat nie będą już takie same. W tym sensie potrzebne są lepsze scenariusze i modele, aby lepiej ocenić przyszłe ryzyka i jak miasta mogą na nie odpowiedzieć.

Coraz częściej pojawia się pytanie, kiedy i gdzie staje się bardziej opłacalne zaprzestać inwestycji w ochronę wybrzeża i zamiast tego rozważyć przesiedlenie ludności. To pytanie jest coraz częściej analizowane przez badaczy, szczególnie w kontekście zagrożonych obszarów, takich jak Manila.

Różnice między bogatymi a biednymi regionami
Kolejnym kluczowym aspektem jest głęboka różnica w podejściu między bogatszymi i biedniejszymi regionami. W miastach Ameryki Północnej i Europy dostosowania zazwyczaj obejmują duże środki techniczne i instytucjonalne, takie jak systemy ochrony wybrzeża i zmiany w planowaniu urbanistycznym. W regionach o niższych dochodach, takich jak Azja i Afryka, mieszkańcy polegają na własnej inicjatywie i zasobach, aby radzić sobie z rosnącymi ryzykami. Taka nierówność tylko dodatkowo zwiększa wrażliwość tych społeczności.

Co więcej, badanie pokazało, że chociaż postępy w zakresie ustawodawstwa i planowania są widoczne, większość miast nadal nie ma długoterminowych i zrównoważonych planów redukcji ryzyka. Profesor Garschagen wzywa do większych wysiłków w badaniach i wdrażaniu środków w miastach globalnego Południa, które są obecnie znacznie niedostatecznie reprezentowane w badaniach naukowych.

Potencjalne zmiany i przyszłe dostosowania
Pomimo wszystkich wyzwań istnieją pozytywne przykłady dostosowań w niektórych miastach. Singapur, Hongkong i kilka miast szwedzkich wdrażają dodatkowe środki prewencyjne i podejścia ukierunkowane na ekosystem, aby chronić infrastrukturę i zmniejszyć ryzyko przyszłych zmian klimatycznych. Reformy legislacyjne i ulepszone planowanie pokazują, że te regiony są na drodze do głębszego dostosowania, podczas gdy wiele miast na średnim poziomie dostosowania, takich jak Rotterdam i Helsinki, pomyślnie zintegrowało nowe środki w swoich planach rozwoju.

Pomimo postępów Garschagen ostrzega, że konieczne są pilne i dalekosiężne zmiany, aby zapewnić długoterminową odporność miast nadmorskich na zmiany klimatyczne.

Źródło: Ludwig-Maximilians-Universität München