Prokuratura wojewódzka w Rijece wszczęła śledztwo przeciwko 82-letniemu byłemu dowódcy JNA, podejrzanemu o zbrodnie wojenne popełnione podczas wojny domowej. Zgodnie z zebranymi danymi, oskarżony wydał rozkaz, który doprowadził do systematycznego zniszczenia i okupacji Saborskiego, a także pobliskich miejscowości, w tym Borika, Funtany, Panjića i Kuselja. Atak na ten obszar miał miejsce 12 listopada 1991 roku, a uczestniczyło w nim wielu żołnierzy JNA, w tym jednostki z Tito Korenicy i Plaškiego.

Śledztwo opiera się na dokumentacji potwierdzającej, że atak został zaplanowany i przeprowadzony w celu wydalenia cywilnej ludności chorwackiej oraz zniszczenia kluczowej infrastruktury. Oprócz sprzętu wojskowego, takiego jak czołgi i samoloty, w ataku uczestniczyły także paramilitarne formacje z Serbii i Czarnogóry, w tym osławione jednostki takie jak „Białe Orły” i „šešeljevci”. Podczas tego ataku zniszczono ponad tysiąc obiektów, w tym 1171 dom i obiekt gospodarczy, a wszystkie społeczne i infrastrukturalne obiekty w tym obszarze zostały zniszczone.

Żołnierze JNA atakowali bez wyboru celów

Zgodnie z oświadczeniami prokuratury, ataki były nieselektywne, celowały w obiekty cywilne, a ludność nie miała możliwości obrony. Atak był skierowany na zniszczenie nie tylko infrastruktury wojskowej, ale także ludności cywilnej, która pozostała uwięziona w zaatakowanym obszarze. Szacuje się, że co najmniej 37 osób zginęło podczas ataku, w tym cywile, głównie osoby starsze. Wielu z nich zostało zabitych na progach swoich domów, podczas gdy inni próbowali uciec do pobliskich lasów.

Odpowiedzialność dowódcy za zbrodnie

Dowody zebrane podczas śledztwa sugerują, że podejrzany był świadomy zbrodni popełnionych pod jego dowództwem, ale mimo to nie podjął żadnych działań, aby zapobiec zbrodniom lub ukarać odpowiedzialnych. Jako dowódca operacji jest odpowiedzialny za działania swoich podwładnych, którzy brali udział w zbrodniach przeciwko ludności cywilnej. Jego zaniechanie zapobieżenia zbrodniom i ukarania sprawców uważa się za kluczowy czynnik w postawieniu zarzutów przeciwko niemu.

Skutki ataku na Saborskie

Po okupacji Saborskiego to miejsce, wraz z okolicznymi wioskami, zostało niemal całkowicie zniszczone. Oprócz fizycznego zniszczenia infrastruktury, Saborskie stało się symbolem cierpienia ludności cywilnej podczas wojny domowej. Do dzisiaj ekshumowano szczątki 29 zamordowanych cywilów, a poszukiwania ośmiu innych osób trwają. Te ekshumacje są częścią szerszego śledztwa dotyczącego zbrodni wojennych, które miały miejsce podczas konfliktu w Chorwacji, a atak na Saborskie stanowi jedno z najtragiczniejszych wydarzeń tego okresu.

Śledztwo w tej sprawie trwa, a dalsze kroki obejmują gromadzenie dodatkowych dowodów i przesłuchiwanie ocalałych świadków. Sprawiedliwość dla ofiar i ich rodzin pozostaje priorytetem chorwackich organów ścigania, a ten proces jest kluczowy dla oskarżenia odpowiedzialnych za popełnione zbrodnie.