Niemcy zamykają ostatnie elektrownie jądrowe: koniec epoki

Po ponad trzech dekadach działalności Niemcy zamknęły swoje ostatnie trzy elektrownie jądrowe, co formalnie kończy erę wykorzystywania energii jądrowej do produkcji energii elektrycznej. To zamknięcie oznacza zakończenie długiego procesu, który rozpoczął się w 2002 roku, gdy uchwalono ustawę o stopniowym wygaszaniu energii jądrowej po katastrofie jądrowej w Fukushimie w 2011 roku. Zamknięte elektrownie Isar 2, Emsland i Neckarwestheim 2 miały znaczący wpływ na niemiecki sektor energetyczny, ale są teraz częścią historii, ponieważ Niemcy w pełni przestawiają się na odnawialne źródła energii jako część swojej transformacji energetycznej (Energiewende).

Polityczna decyzja, która ukształtowała przyszłość energetyczną

Decyzja o zamknięciu elektrowni jądrowych nie była łatwa ani wolna od kontrowersji. Od czasu, gdy Bundestag w 2011 roku podjął decyzję o stopniowym wygaszaniu energii jądrowej, Niemcy wielokrotnie rewidowały swoją strategię. Pierwotne przedłużenie żywotności niektórych reaktorów przez rząd kanclerz Angeli Merkel wywołało wielkie protesty i głębokie podziały polityczne, co doprowadziło do ostatecznej decyzji o zaprzestaniu wykorzystywania energii jądrowej. Ostatecznie żywotność elektrowni jądrowych została przedłużona z powodu kryzysu energetycznego w 2022 roku, ale zamknięcie zrealizowano do 15 kwietnia 2023 roku, zgodnie z planem (Clean Energy Wire).

Konsekwencje energetyczne i przejście na odnawialne źródła

Po zamknięciu elektrowni jądrowych Niemcy stanęły przed wyzwaniami w zapewnieniu stabilności energetycznej. Po raz pierwszy od wielu lat Niemcy stały się netto importerem energii elektrycznej, a bilans handlu energią elektryczną zmienił się z 21 TWh eksportu na 21 TWh importu w 2023 roku. To było częściowo spowodowane tańszą produkcją energii z odnawialnych źródeł w innych krajach europejskich, co zmniejszyło popyt na krajową produkcję paliw kopalnych. Największa część importu pochodziła z krajów skandynawskich bogatych w odnawialne źródła, a import z Francji, która polega na energii jądrowej, stanowił mniejszy udział w niemieckiej mieszance energetycznej (World Nuclear Report).

Aspekty techniczne zamknięcia i plany dekontaminacji

Zamknięcie ostatnich elektrowni jądrowych w Niemczech było złożonym przedsięwzięciem technicznym. Proces wygaszania był podobny do rutynowych zatrzymań podczas lat działalności, podczas których wszystkie elementy paliwowe w reaktorze były przenoszone do basenu do przechowywania. Deinstalacja reaktorów i innej infrastruktury będzie wymagała lat pracy i oczekuje się, że potrwa do 2040 roku. Oczyszczenie i całkowita dekontaminacja lokalizacji pozwolą na ich uwolnienie z ram prawnych Ustawy o energii atomowej, a pozostałe budynki zostaną zburzone w sposób konwencjonalny (World Nuclear News).

Wpływ na rynek energii elektrycznej

Jednym z kluczowych pytań, które pojawiły się po zamknięciu elektrowni jądrowych, było to, czy ceny energii elektrycznej wzrosną. Chociaż ceny energii elektrycznej na europejskim rynku spadły, dzięki dużemu udziałowi odnawialnych źródeł, wiele gospodarstw domowych i przemysłów w Niemczech zmagało się z wyższymi kosztami z powodu podatków i opłat sieciowych. Bolay z biznesowego stowarzyszenia DIHK podkreślił, że wyższe wzrosty cen mogą być oczekiwane, gdy aktywność gospodarcza ponownie wzrośnie, zwłaszcza z powodu wzrostu opłat za sieć w nadchodzących latach (Clean Energy Wire).

Podzielona opinia publiczna i elit politycznych

Zamknięcie elektrowni jądrowych wywołało podzielone opinie wśród elit politycznych i opinii publicznej. Premier Bawarii Markus Söder publicznie skrytykował decyzję rządu federalnego, nazywając ją "upartą" i "poważnym błędem", który stoi w sprzeczności z interesami większości społeczeństwa i Unii Europejskiej. Jednak minister środowiska Steffi Lemke z partii Zielonych odrzuciła takie pomysły, podkreślając znaczenie przestrzegania norm naukowych i aspektów bezpieczeństwa energii jądrowej. Zgodnie z badaniami, większość niemieckiego społeczeństwa od 2011 roku popiera stopniowe wygaszanie energii jądrowej (Clean Energy Wire).

Przyszłość bez energii jądrowej

Po zamknięciu ostatnich elektrowni jądrowych Niemcy stoją przed wyzwaniem zapewnienia stabilnego i bezpiecznego dostępu do energii elektrycznej, korzystając wyłącznie z odnawialnych źródeł. Ta transformacja wymaga znacznych inwestycji w elektrownie wiatrowe, panele słoneczne i technologie magazynowania energii, aby zrekompensować utratę pojemności jądrowej. W nadchodzących latach Niemcy planują stać się liderem w wykorzystywaniu odnawialnych źródeł, a kluczowe będzie, jak poradzi sobie z potencjalnymi wyzwaniami energetycznymi wynikającymi z tej historycznej zmiany (World Nuclear Report).