Badacze z University of Nevada w Las Vegas (UNLV) odkryli interesujące fakty na temat tego, jak nasz mózg postrzega upływ czasu.

Ludzie często myślą, że nasze mózgi są zsynchronizowane ze sztucznymi zegarami na urządzeniach elektronicznych, licząc czas w bardzo precyzyjnych, minutowych interwałach. Jednak badanie opublikowane w tym miesiącu w czasopiśmie Current Biology pokazuje, że nasze mózgi nie działają w ten sposób.

Analizując zmiany w aktywności mózgu, zespół badawczy odkrył, że postrzegamy czas na podstawie liczby doświadczeń, które przeżywamy, a nie na podstawie jakiegoś rodzaju wewnętrznego zegara. Co więcej, zwiększenie prędkości lub intensywności aktywności wpływa na sposób, w jaki mózg postrzega czas.

Postrzeganie czasu przez doświadczenia
James Hyman, profesor nadzwyczajny psychologii na UNLV i główny autor badania, wyjaśnia: "Szacujemy czas poprzez aktywności, które wykonujemy, i wydarzenia, które przeżywamy. Kiedy jesteśmy spokojni i nic się nie dzieje, czas wydaje się wolny. Przeciwnie, kiedy doświadczamy wielu wydarzeń, każde z nich popycha nasz mózg do przodu. Jeśli mózg mierzy czas poprzez doświadczenia, więcej aktywności oznacza szybszy upływ czasu."

Metodologia i wyniki
Badanie analizowało aktywność w przedniej części kory obręczy (ACC), części mózgu ważnej dla śledzenia aktywności i doświadczeń. Badacze obserwowali gryzonie, które musiały reagować na bodźce 200 razy.

Jest już znane, że wzorce mózgowe są podobne, ale nie identyczne, za każdym razem, gdy wykonujemy powtarzające się działania. Celem badania było ustalenie, czy można wykryć różnice we wzorcach mózgowych podczas pierwszej i dwusetnej czynności oraz czy czas potrzebny na ukończenie serii działań wpływa na aktywność mózgu.

Porównując zmiany wzorców podczas zadania, badacze zauważyli, że wzorce mózgowe zmieniają się od początku do środka i końca zadania. Niezależnie od prędkości, z jaką poruszały się zwierzęta, wzorce podążały tą samą ścieżką. Wzorce były spójne, gdy badacze zastosowali matematyczny model oparty na uczeniu maszynowym, aby przewidzieć przebieg aktywności mózgu, co dodatkowo potwierdza, że doświadczenia, a nie czas, są odpowiedzialne za zmiany w aktywności neuronów.

Hyman zilustrował kluczowe wnioski historią o dwóch pracownikach fabryki, którzy mieli za zadanie wyprodukować 100 sztuk podczas zmiany. Jeden pracownik zakończył zadanie w 30 minut, a drugi w 90 minut.

"Długość czasu potrzebnego na ukończenie zadania nie wpływała na wzorce mózgowe. Mózg nie działa jak zegar, lecz jak licznik," wyjaśnia Hyman. "Nasze mózgi rejestrują poczucie czasu. Dla pracowników produkujących sztuki, różnica między wyprodukowaniem 85. a 60. sztuki jest jasna, ale między 85. a 88. sztuką już niekoniecznie."

Jak mózg liczy?
Badacze odkryli, że gdy mózg przechodzi przez zadanie obejmujące serię działań, różne małe grupy neuronów zaczynają współpracować, przekazując zadanie różnym grupom neuronów co kilka powtórzeń, podobnie jak biegacze przekazują pałeczkę.

"Komórki współpracują i z czasem losowo synchronizują się, aby wykonać zadanie: jedna komórka przejmuje kilka zadań, a następnie inna przejmuje kilka zadań," mówi Hyman. "Komórki śledzą działania i w ten sposób części aktywności i czasu podczas zadania."

Badanie pokazuje, że nasza percepcja czasu dotyczy także działań, które nie są fizyczne. "Używamy tej części mózgu do śledzenia rozmów podczas kolacji," mówi Hyman. "Pomyśl o przebiegu rozmowy i możesz przypomnieć sobie rzeczy, które wydarzyły się wcześniej i później podczas kolacji. Jednak rozróżnienie poszczególnych zdań w pamięci jest niemożliwe. Ale wiesz, że na początku rozmawiałeś na jeden temat, podczas deseru na inny, a na końcu na trzeci."

Obserwując gryzonie, które pracowały szybko, naukowcy również doszli do wniosku, że utrzymanie dobrego tempa pomaga w percepcji czasu: "Im więcej pracujemy, tym szybciej mija czas. Mówi się, że czas leci, gdy się bawimy. Zamiast tego, może powinniśmy powiedzieć 'czas leci, gdy dużo pracujemy.'"

Ważne wnioski
Chociaż istnieje już bogactwo informacji na temat procesów mózgowych na bardzo krótkich skalach czasowych krótszych niż sekunda, Hyman twierdzi, że badanie UNLV jest rewolucyjne w badaniu wzorców mózgowych i percepcji czasu w ciągu kilku minut do godzin – "co jest sposobem, w jaki żyjemy większość naszego życia: godzina po godzinie."

"To jedno z pierwszych badań, które bada skale czasowe zachowań w tej części mózgu zwanej ACC, która jest ważna dla naszego zachowania i emocji," mówi Hyman.

ACC jest zaangażowany w większość zaburzeń psychiatrycznych i neurodegeneracyjnych, i jest ważny dla zaburzeń nastroju, PTSD, uzależnień i lęków. Funkcja ACC jest również kluczowa dla różnych demencji, w tym choroby Alzheimera, która charakteryzuje się zaburzeniami w percepcji czasu. ACC od dawna jest związany z pomaganiem ludziom w sekwencjonowaniu wydarzeń lub zadań, takich jak podążanie za przepisami, a zespół badawczy spekuluje, że ich wnioski dotyczące percepcji czasu mogą pasować do tego kontekstu.

Chociaż wyniki są rewolucyjne, potrzebne są dalsze badania. Niemniej jednak Hyman twierdzi, że wstępne wyniki oferują potencjalnie użyteczne spostrzeżenia na temat percepcji czasu i jej możliwego związku z procesami pamięci w codziennym życiu obywateli. Na przykład badacze spekulują, że mogłoby to pomóc w nawigacji przez zadania szkolne lub nawet przerwy w związkach.

"Jeśli chcemy coś zapamiętać, może powinniśmy zwolnić, ucząc się w krótkich okresach i dać sobie czas przed zaangażowaniem się w następną aktywność. Daj sobie spokojny czas na odpoczynek," mówi Hyman. "Z drugiej strony, jeśli chcemy coś szybko przezwyciężyć, natychmiast zaangażuj się w jakąś aktywność."

Hyman podkreśla również silne powiązanie między ACC, emocjami i poznaniem. Myślenie o mózgu jako fizycznym bycie, którym możemy zarządzać, może pomóc nam kontrolować nasze subiektywne doświadczenia.

"Kiedy rzeczy idą szybciej, mamy tendencję myśleć, że jest zabawniej – lub czasami przytłaczająco. Ale nie musimy tego uważać wyłącznie za psychologiczne doświadczenie, jak zabawne lub przytłaczające; zamiast tego, jeśli postrzegamy to jako fizyczny proces, może to być użyteczne," mówi. "Jeśli jest to przytłaczające, zwolnij lub, jeśli się nudzisz, dodaj aktywności. Ludzie już to robią, ale wiedza, że jest to sposób na pracę nad własnym zdrowiem psychicznym, jest wzmacniająca, ponieważ nasze mózgi już działają w ten sposób."

Źródło: University of Nevada