W malowniczym miasteczku Ninie, w dniach 3. i 4. kwietnia 2025 roku, odbyło się doroczne spotkanie partnerów poświęcone projektowi ochrony szlachetnej peryski (Pinna nobilis) w Morzu Adriatyckim. Wydarzenie zgromadziło ponad 50 ekspertów i naukowców z Chorwacji, Słowenii, Włoch i Hiszpanii, którzy wspólnie dyskutowali o dotychczasowych osiągnięciach oraz przyszłych krokach w ochronie tego krytycznie zagrożonego gatunku.

Intensywne spotkania robocze i działania terenowe

Pierwszego dnia spotkania odbyło się w Domu Kultury, gdzie uczestnicy analizowali wyniki dotychczasowych badań, wymieniali się najnowszymi odkryciami oraz definiowali strategie dalszej ochrony peryski. Szczególny nacisk położono na wyzwania, z jakimi mierzy się ten gatunek, w tym na masowe wymieranie odnotowane w ostatnich latach.

Drugiego dnia zorganizowano terenową wycieczkę po lokalizacjach, gdzie wcześniej odnotowano żywe osobniki peryski. Niestety, podczas wycieczki ustalono, że te osobniki w międzyczasie wymarły, co dodatkowo podkreśla pilną potrzebę wdrażania skutecznych środków ochronnych.

Wyzwania w ochronie szlachetnej peryski

Szlachetna peryska, jeden z największych mięczaków Morza Śródziemnego, stoi w obliczu poważnych zagrożeń, które doprowadziły do drastycznego spadku jej populacji. Masowe wymieranie, które rozpoczęło się w 2016 roku, jest związane z pasożytem Haplosporidium pinnae, ale także z infekcjami bakteryjnymi oraz zmianami w środowisku, takimi jak wzrost temperatury morza. Badania wykazały, że przeżywające osobniki są często znajdowane w specyficznych warunkach lagun, co sugeruje, że określone czynniki środowiskowe mogą odgrywać kluczową rolę w ich przetrwaniu. Jednakże takie siedliska są rzadkie i zagrożone, szczególnie w chorwackiej części Adriatyku, gdzie obecnie potwierdzono istnienie tylko kilku żywych osobników.

Rola społeczeństwa w monitoringu i ochronie

Inicjatywa "Czy widzieliście ją?" pozostaje kluczowym narzędziem w identyfikacji przeżywających osobników peryski. Obywatele zostali wezwani do zgłaszania obserwacji, co aktywnie przyczynia się do wysiłków na rzecz ochrony tego gatunku. Partnerzy projektu podkreślili znaczenie zaangażowania społeczeństwa, zaznaczając, że takie działania zwiększyły świadomość i zainteresowanie ochroną morskiego ekosystemu.

Plany na przyszłość i zakwaterowanie w Ninie

Projekt "Ochrona szlachetnej peryski w Morzu Adriatyckim" jest koordynowany przez Ministerstwo Ochrony Środowiska i Zielonej Transformacji, przy wsparciu finansowym Funduszu Ochrony Środowiska i Efektywności Energetycznej. Działania są skierowane na monitorowanie przeżywających osobników, rozwój i wdrażanie środków ochrony in-situ i ex-situ, w tym hodowlę peryski w kontrolowanych warunkach.

Uczestnicy spotkania mieli okazję korzystać z gościnności Niny, znanej z bogatej historii i piękna przyrody. Zakwaterowanie w lokalnych hotelach i prywatnych apartamentach umożliwiło im przyjemny pobyt oraz dodatkowe zwiedzanie kulturalnych i przyrodniczych atrakcji tego regionu.

Pomimo wyzwań, międzynarodowa współpraca, badania naukowe i aktywne uczestnictwo obywateli dają nadzieję na przyszłość szlachetnej peryski. Każdy przeżywający osobnik stanowi cenne źródło informacji, a wspólnymi wysiłkami możemy przyczynić się do ochrony tego ważnego gatunku oraz całego ekosystemu Adriatyku.