Nagrody #BeCROactive 2025: Chorwacja świętuje projekty, które zachęcają obywateli do aktywnego i zdrowego życia
W zagrzebskim hotelu Westin 17 grudnia 2025 r. zgromadzili się przedstawiciele szkół, firm, instytucji i stowarzyszeń z całej Chorwacji, aby uświetnić rozdanie nagród #BeCROactive. Chodzi o wyróżnienie, które Ministerstwo Turystyki i Sportu przyznaje tym, którzy swoimi projektami i codzienną pracą pokazali, że aktywność fizyczna może zostać włączona w życie społeczności – od sali lekcyjnej i miejsca pracy po centra weteranów i małe środowiska lokalne.
Nagrody zostały zaprojektowane na wzór europejskich nagród #BeActive Awards, inicjatywy Komisji Europejskiej, która w ramach Europejskiego Tygodnia Sportu zachęca obywateli w każdym wieku do ruszania się, uprawiania sportu i przyswojenia zdrowszych nawyków życiowych. Chorwacja odgrywa w tej historii ważną rolę: od lat poprzez setki wydarzeń w całym kraju starano się pokazać, że sport nie jest zarezerwowany tylko dla czołowych sportowców, ale należy do każdego – bez względu na wiek, kondycję czy status społeczny.
Tegoroczne zaproszenie #BeCROactive przyciągnęło dużą liczbę zgłoszeń ze wszystkich zakątków Chorwacji. Fachowe jury wybrało najlepszych w czterech kategoriach: Edukacja, Miejsce pracy, Integracja międzypokoleniowa i Lokalny bohater. Właśnie ta kombinacja – od formalnego systemu edukacji, przez pracodawców po jednostki i organizacje łączące pokolenia – jest tym, co czyni nagrody silnym narzędziem polityki publicznej w obszarze zdrowia i sportu.
Dlaczego nagrody #BeCROactive są ważne
Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że około jedna trzecia dorosłych na świecie jest niewystarczająco aktywna fizycznie, co zwiększa ryzyko przewlekłych chorób niezakaźnych, takich jak choroby układu krążenia, cukrzyca typu 2 i określone rodzaje nowotworów. W Unii Europejskiej badania pokazują, że prawie połowa mieszkańców nigdy nie ćwiczy ani nie uczestniczy w zajęciach sportowych, a kolejna znaczna część nie osiąga zalecanych poziomów aktywności fizycznej.
Konsekwencje takiego stanu to nie tylko problem medyczny, ale także poważne wyzwanie społeczne i ekonomiczne. Z powodu siedzącego trybu życia rosną koszty systemu opieki zdrowotnej, spada produktywność w miejscach pracy, a jakość życia milionów ludzi jest niższa niż mogłaby być. Właśnie dlatego Europejski Tydzień Sportu i towarzyszące mu inicjatywy takie jak #BeActive i #BeCROactive w ramach krajowych zyskują coraz większą wagę polityczną.
Europejski Tydzień Sportu 2025 w Chorwacji odbył się w dniach od 23 do 30 września, z ponad stu sześćdziesięcioma wydarzeniami sportowymi i rekreacyjnymi, w których wzięło udział ponad 35 tysięcy obywateli wszystkich pokoleń. Kampania po raz kolejny pokazała, że dobrze zaprojektowane programy, wsparcie lokalnych społeczności i widoczne kampanie krajowe mogą zmotywować ludzi do wyjścia ze swojej rutyny, poświęcenia czasu na ruch i połączenia się z innymi poprzez sport.
Nagrody #BeCROactive w tym kontekście są swego rodzaju szczytem roku: nagradzają konkretne projekty i ludzi, którzy się wyróżnili, ale jednocześnie wyznaczają standardy dla przyszłych inicjatyw. Laureaci stają się wzorem dla innych – szkół, które dopiero myślą o wprowadzeniu nowych programów sportowych, pracodawców, którzy chcą poprawić warunki dla swoich pracowników, stowarzyszeń i centrów szukających sposobów na włączenie wrażliwych lub marginalizowanych grup do życia społecznego.
Edukacja: Szkoła z Križevci łącząca zawód, społeczność i ruch
W kategorii Edukacja do finału weszły Szkoła Średnia im. Ivana Seljanca z Križevci, Szkoła Podstawowa im. Hinka Juhna z Podgorača i Gimnazjum im. Eugena Kumičića z Opatiji. Zwycięstwo przypadło szkole z Križevci – nowoczesnej placówce zawodowej z długą tradycją, która w ostatnich latach została doceniona za wysokiej jakości programy edukacyjne i silne powiązanie z lokalną społecznością.
Szkoła Średnia im. Ivana Seljanca od lat systematycznie pracuje nad promowaniem aktywności fizycznej i zdrowych nawyków życiowych wśród uczniów. Szkolne treści sportowe nie sprowadzają się tylko do lekcji wychowania fizycznego i zdrowotnego, ale obejmują szereg zajęć pozalekcyjnych – od szkolnych drużyn sportowych po programy rekreacyjne przeznaczone dla uczniów, którzy być może nie widzą się w sporcie wyczynowym, ale chcą pozostać aktywni i zdrowi.
Ważnym elementem ich podejścia jest włączenie społeczności lokalnej. Szkoła współpracuje z miejskimi klubami sportowymi, stowarzyszeniami i placówkami zdrowia, organizuje dni otwarte, szkolne festiwale sportowe i wspólne akcje promujące ruch, prawidłowe odżywianie i profilaktykę uzależnień. Uczniowie zyskują w ten sposób okazję do doświadczenia różnych treści sportowych – od tradycyjnych sportów drużynowych po nowe formy rekreacji – i znalezienia aktywności, która najbardziej im odpowiada.
Szczególnie ważne jest to, że aktywność fizyczna w szkole nie jest traktowana jako izolowany segment nauczania, ale jako część szerszej koncepcji zdrowia i dobrostanu młodzieży. Programy zdrowia psychicznego, warsztaty o równowadze między obowiązkami szkolnymi a czasem wolnym oraz zachęcanie do dobrego snu i ograniczenia czasu przed ekranami są częścią całościowego podejścia, które chce stworzyć z uczniów nie tylko fachowych, ale także zdrowych i odpornych młodych ludzi.
Miejsce pracy: Mi Maris i kultura dbania o pracowników
Kategoria Miejsce pracy skierowana jest do pracodawców i instytucji, które włączają sport i rekreację w swoją działalność jako integralną część dbania o zatrudnionych. Do finału tegorocznego konkursu weszły Związek Sportowy Miasta Zagrzebia, firma Mi Maris i Poczta Chorwacka, a nagroda ostatecznie przypadła firmie Mi Maris.
Mi Maris to firma, która oprócz inwestowania w nowoczesny sprzęt techniczny i szkolenia zawodowe pracowników, od dawna pielęgnuje filozofię, że bez zadowolonych i zdrowych pracowników nie ma też skutecznej firmy. Program dbania o zdrowie pracowników nie sprowadza się do okazjonalnych wydarzeń sportowych, ale jest wbudowany w codzienność – od zachęcania do aktywnego przychodzenia do pracy, przez zorganizowane zajęcia rekreacyjne po wewnętrzne ocenianie inicjatyw, które wychodzą „z dołu”, od samych pracowników.
Firma swoim pracownikom ciągle umożliwia udział w ligach chodzenia i biegania, zawodach w liczeniu kroków i różnych turniejach sportowych, w które często włączają się także członkowie rodzin pracowników. Takie podejście tworzy poczucie wspólnoty, burzy bariery między działami i poziomami hierarchicznymi oraz wzmacnia przynależność do organizacji. Jednocześnie zachęca pracowników do znalezienia własnej „drogi ruchu” – czy to szybkiego marszu, rekreacyjnego biegania, sportów drużynowych, czy po prostu regularnego rozciągania się w trakcie dnia pracy.
Doświadczenie Mi Maris pokazuje też, że inwestowanie w zdrowie pracowników ma bardzo konkretne efekty: mniej zwolnień lekarskich, większe zadowolenie z pracy, lepszą koncentrację i większą odporność na stres. W czasach, gdy dużo mówi się o syndromie wypalenia zawodowego, takie programy stają się coraz ważniejszą częścią odpowiedzialnej praktyki biznesowej i wskaźnikiem, że kultura korporacyjna to nie tylko zbiór ładnie napisanych wartości, ale zbiór codziennych, namacalnych decyzji.
Integracja międzypokoleniowa: Centrum Weteranów Daruvar jako most między pokoleniami
W kategorii Integracja międzypokoleniowa do finału weszły Centrum Weteranów – Oddział Daruvar, Zakład Zdrowia Publicznego Żupanii Medzimurskiej i Chorwackie Towarzystwo Kobiet Pleternica. Zwycięzcą ogłoszono Centrum Weteranów – Oddział Daruvar, instytucję, która w krótkim czasie stała się jednym z kluczowych miejsc spotkań populacji weteranów, dzieci, młodzieży i osób starszych w społeczności lokalnej.
Centrum Weteranów w Daruvarze jest częścią sieci centrów weteranów, które założyło Ministerstwo Weteranów Chorwackich w celu zapewnienia treści rehabilitacyjnych, sportowych, rekreacyjnych, kulturalnych i społecznych byłym weteranom i ich rodzinom. Oddział w Daruvarze szczególnie wyróżnił się podczas Europejskiego Tygodnia Sportu 2025, kiedy we współpracy z Miastem Daruvar, szkołami podstawowymi i lokalnymi klubami sportowymi zorganizował szereg działań – od nordic walking i wspólnych treningów po warsztaty edukacyjne o zdrowym stylu życia.
Programy centrum zostały zaprojektowane tak, aby łączyć pokolenia: dzieci i młodzież uczestniczą w warsztatach sportowych z weteranami, osoby starsze otrzymują dostosowane programy ruchowe, a wszyscy razem dzielą się doświadczeniami, historiami i czasem spędzonym w ruchu. Przełamuje to uprzedzenia, zmniejsza samotność, wzmacnia poczucie przynależności i buduje zaufanie między pokoleniami, które inaczej rzadko spotykają się w tej samej przestrzeni.
Szczególna wartość modelu z Daruvaru leży w fakcie, że sport służy jako punkt wyjścia do szerszej zmiany społecznej. Aktywność fizyczna nie jest tutaj celem samym w sobie, ale środkiem do rehabilitacji, wzmocnienia psychologicznego, profilaktyki trudności psychicznych i ponownego włączenia weteranów do życia społecznego. W społeczeństwie, które nadal nosi skutki doświadczeń wojennych, takie programy mają wagę zarówno symboliczną, jak i bardzo konkretną.
Lokalny bohater: nauczycielka, która porusza pokolenia na Korčuli
Kategoria Lokalny bohater poświęcona jest jednostkom i organizacjom, które swoim osobistym zaangażowaniem wykraczają poza zwykłe ramy pracy lub wolontariatu. W tegorocznym finale znaleźli się Damir Žegarac, stowarzyszenie sportowe Sportikus z Prelogu, Sanda Tasovac, Szkoła Średnia Vela Luka i Maja Mlinarić z Żeńskiego Klubu Piłki Ręcznej 1234 Virovitica. Nagroda przypadła Sandzie Tasovac, profesorce wychowania fizycznego i zdrowotnego ze Szkoły Średniej Vela Luka.
Sanda Tasovac od lat jest uznawana za nauczycielkę, która daleko wykracza poza formalne obowiązki dydaktyczne. W szkole i społeczności lokalnej systematycznie promuje zdrowy styl życia, aktywność fizyczną i zdrowie psychiczne młodzieży. Poprzez projekty, warsztaty, zajęcia terenowe i współpracę z różnymi instytucjami zachęca uczniów do postrzegania ruchu jako naturalnej części codzienności, a nie tylko jako ocenianego przedmiotu szkolnego.
Jej fachowość jest widoczna także w materiałach edukacyjnych, które opracowała – od prezentacji i scenariuszy nauczania o ruchu jako potrzebie biologicznej po programy ukierunkowane na profilaktykę uzależnień, rozwój umiejętności społecznych i rozpoznawanie sygnałów zaburzonego zdrowia psychicznego. Włączając sport w szerszy kontekst dbania o dobrostan psychologiczny uczniów, Sanda Tasovac pokazuje, że nauczanie wychowania fizycznego może być ważnym sojusznikiem pedagogów szkolnych, psychologów i wychowawców.
W mniejszych środowiskach, takich jak Vela Luka, gdzie szkoła często stanowi centralne miejsce spotkań, zaangażowanie jednostek ma szczególną wagę. Uczniowie, ich rodzice i szersza społeczność w pracy Sandy rozpoznają osobę, której mogą ufać, kogoś, kto ich zachęca, ale i nasłuchuje ich potrzeb i granic. Właśnie ta kombinacja fachowości, empatii i wieloletniej oddanej pracy jest powodem, dla którego zasłużenie otrzymała tytuł lokalnej bohaterki.
Gdy przyroda staje się salą lekcyjną: projekt Nature’s Classroom
Rozdanie nagród #BeCROactive nie było tylko retrospektywą tego, co już zrobiono, ale także okazją do przedstawienia nowych pomysłów. Prezes Towarzystwa Rekreacji Sportowej Super Kid, Mario Škegro, przedstawił zgromadzonym projekt Erasmus+ Sport Nature’s Classroom, dzięki któremu sport, przebywanie na łonie natury i edukacja łączą się w unikalną całość.
Podstawowa idea projektu jest prosta, ale silna: przekształcić środowisko naturalne w salę lekcyjną, w której dzieci i młodzież uczą się poprzez ruch. Poprzez zajęcia sportowe na świeżym powietrzu, wędrówki, gry w lesie, biegi na orientację, ale też warsztaty ekologiczne, uczestnicy jednocześnie rozwijają umiejętności motoryczne, wzmacniają kondycję, uczą się o ochronie środowiska i budują pewność siebie.
Nature’s Classroom kładzie przy tym silny nacisk na współpracę międzynarodową i wymianę dobrych praktyk. Uczestnicy projektu pochodzą z różnych państw i systemów edukacyjnych, a łączy ich chęć zaoferowania dzieciom innego doświadczenia uczenia się – takiego, które wykracza poza mury sali lekcyjnej, zachęca do pracy zespołowej i pokazuje, że treści szkolne można opanowywać także w trampkach, a nie tylko za szkolną ławką.
Tego typu projekty idealnie wpisują się w cele Europejskiego Tygodnia Sportu: zamiast jednorazowej akcji, tworzone są programy i partnerstwa, które trwają dłużej niż samo wydarzenie, pozostawiają trwałe ślady w społecznościach lokalnych i zmieniają sposób, w jaki myślimy o szkołach, boiskach sportowych i przestrzeniach publicznych.
Aktywność fizyczna jako inwestycja w zdrowie psychiczne
Ważny wymiar sensu nagród #BeCROactive otworzyła także krótka rozmowa z Sandrą Đurijanček, magister psychologii, trenerką mentalną z firmy Mentalni trening. Podkreśliła ona, że regularna aktywność fizyczna to nie tylko narzędzie do utrzymania dobrej formy fizycznej, ale jedna z najskuteczniejszych naturalnych „tarcz” przeciwko stresowi, lękowi i syndromowi wypalenia.
Badania z ostatnich lat coraz wyraźniej pokazują, że ruch pomaga w regulacji emocji, poprawia sen, zwiększa koncentrację i ułatwia naukę. W środowisku biznesowym aktywni fizycznie pracownicy łatwiej znoszą codzienne naciski, szybciej regenerują się po intensywnych okresach pracy i chętniej podejmują decyzje. W szkołach dzieci, które regularnie się ruszają, wykazują lepsze wyniki, ale też większą pewność siebie i umiejętności społeczne. W starszym wieku regularna aktywność fizyczna pomaga w zachowaniu samodzielności, zmniejszeniu ryzyka demencji i utrzymaniu poczucia celu.
Szczególnie podkreślono znaczenie dostosowanej i bezpiecznej aktywności fizycznej – dostosowanej do wieku, stanu zdrowia i możliwości jednostek. Nie wszyscy są stworzeni do maratonu, ale prawie każdy może znaleźć aktywność, która mu odpowiada: lekki spacer, nordic walking, ćwiczenia siłowe z własnym ciężarem ciała, taniec, jazda na rowerze czy ćwiczenia rozciągające. Kluczowe jest, aby aktywności były regularne i abyśmy postrzegali je jako inwestycję we własny dobrostan, a nie jako jeszcze jeden obowiązek.
Właśnie tu ponownie wracamy do idei nagród #BeCROactive. Laureaci we wszystkich czterech kategoriach pokazują, że zmianę możemy zapoczątkować w bardzo konkretnych miejscach: w szkolnych salach gimnastycznych, biurach, centrach weteranów, na szkolnych placach zabaw i lokalnych boiskach. Kiedy takie projekty są rozpoznawane i nagradzane, wysyłany jest jasny sygnał, że dbanie o aktywność fizyczną i zdrowie psychiczne jest wspólną odpowiedzialnością – i państwa, i instytucji, i pracodawców, i każdego pojedynczego człowieka.
Chorwacja wciąż dzieli wyzwania reszty Europy, jeśli chodzi o brak aktywności fizycznej, ale historie takie jak ta z Križevci, Daruvaru, Vela Luki i firmy Mi Maris pokazują, że istnieje wiedza, wola i kreatywność, by odwrócić trendy. Nagrody #BeCROactive nie są zatem tylko uznaniem dla najlepszych, ale też wezwaniem dla wszystkich innych, by się włączyli – by poruszyli klasę, biuro, dzielnicę lub całe miasto. Bo każdy spacer, każda akcja szkolna, każdy turniej rekreacyjny i każdy lokalny bohater czynią różnicę w tworzeniu bardziej aktywnej, zdrowszej i bardziej połączonej Chorwacji.
Źródła:
- Ministerstwo Turystyki i Sportu RH – rozdanie nagród #BeCROactive 2025 (link)
- Modni Almanah – relacja z rozdania nagród #BeCROactive 2025 (link)
- Redakcija.hr – „Najlepsze projekty, organizacje i jednostki promujące aktywne i zdrowe życie w Chorwacji” (link)
- Związek Sportowy Miasta Zagrzebia – wiadomość o rozdaniu nagród #BeCROactive 2025 i terminie wydarzenia w hotelu Westin (link)
- WHO & Eurobarometr – dane o braku aktywności fizycznej i nawykach Europejczyków w obszarze sportu i rekreacji (WHO, Komisja Europejska – Special Eurobarometer 525 „Sport and Physical Activity”) (link, link)
- Europejski Tydzień Sportu & Europejski Tydzień Sportu 2025 w Chorwacji – informacje o celach kampanii #BeActive i liczbie uczestników w Chorwacji (link, link)
Czas utworzenia: 3 godzin temu