Na ostatnim szczycie UE MED-9, który odbył się na Cyprze, przywódcy dziewięciu państw członkowskich UE z regionu Morza Śródziemnego zebrali się, aby omówić kluczowe regionalne i globalne problemy. Na agendzie znalazły się konflikty na Bliskim Wschodzie, wojna na Ukrainie oraz kwestie migracji i zmian klimatycznych. Premier Chorwacji Andrej Plenković podkreślił znaczenie współpracy krajów śródziemnomorskich w obliczu wyzwań, takich jak migracja i konflikty regionalne, kładąc szczególny nacisk na deeskalację konfliktu w Izraelu i Palestynie. W tym kontekście udział króla Jordanii Abdullaha II dodatkowo podkreślił dyplomatyczne znaczenie tego forum, biorąc pod uwagę kluczową rolę Jordanii w utrzymaniu stabilności na Bliskim Wschodzie.

Podczas szczytu Plenković podkreślił potrzebę wzmocnienia europejskiego zaangażowania w regionie, szczególnie poprzez humanitarne i dyplomatyczne wysiłki, które obejmują pomoc krajom dotkniętym konfliktami, takim jak Jordania. Dyskusja obejmowała również rozmowy na temat pomocy finansowej dla uchodźców w Jordanii, gdzie mieszka ponad milion syryjskich uchodźców, a także potrzebne projekty infrastrukturalne, takie jak odsalanie wody, aby poprawić jakość życia w tym regionie. Z drugiej strony Plenković podkreślił kluczową rolę Chorwacji w tych rozmowach, ponieważ kraj ten, jako członek UE, jest również częścią śródziemnomorskiego kręgu państw, które są bezpośrednio dotknięte przepływami migracyjnymi.

Temat Ukrainy również znalazł się wysoko na agendzie. Plenković ponownie podkreślił znaczenie wsparcia Chorwacji dla Ukrainy w jej oporze wobec rosyjskiej agresji, podkreślając, że Chorwacja, dzięki swojemu historycznemu doświadczeniu z lat dziewięćdziesiątych, zdaje sobie sprawę z wagi międzynarodowej solidarności. Podkreślił, że stanowisko Chorwacji pozostaje nadal stanowcze mimo różnych opinii w kraju. „Bycie po stronie Ukrainy oznacza bycie po właściwej stronie historii”, powiedział Plenković. Dodał, że smutno jest widzieć podziały w chorwackiej polityce, które, jego zdaniem, podsyca prezydent Zoran Milanović, którego narracje dotyczące konfliktu często kolidują z stanowiskami rządu.

Na spotkaniach bilateralnych Plenković omawiał wzmocnienie współpracy gospodarczej i bezpieczeństwa między Chorwacją a innymi krajami śródziemnomorskimi, a Chorwacja będzie gospodarzem kolejnego szczytu UE MED-9 w 2026 roku, co dodatkowo wzmocni jej pozycję w regionie. Chwalił także powołanie Dubravki Šuicy na nowe stanowisko w Komisji Europejskiej, co umożliwi jeszcze większe zaangażowanie Chorwacji w europejskie wysiłki na rzecz Morza Śródziemnego.

Ten szczyt był okazją do wymiany poglądów na temat przyszłych kroków Unii Europejskiej w regionie Morza Śródziemnego, ze szczególnym uwzględnieniem wyzwań gospodarczych i bezpieczeństwa, z jakimi boryka się ten region. Przywódcy doszli do wniosku, że konieczne jest wzmocnienie zdolności do interwencji kryzysowych w przypadku klęsk żywiołowych i kryzysów migracyjnych, przy czym Cypr zaproponował inicjatywę stworzenia regionalnego centrum przeciwpożarowego, co znacznie zwiększyłoby zdolność regionu do reagowania na sytuacje kryzysowe.

Szczyt zakończył się wspólną deklaracją, w której państwa członkowskie powtórzyły swoje zobowiązanie do wzmocnienia współpracy regionalnej, mając na celu zwiększenie konkurencyjności europejskiej gospodarki oraz wzmocnienie strategicznej autonomii Unii Europejskiej. Obejmuje to inwestycje w odnawialne źródła energii, zmniejszenie zależności od dostawców zewnętrznych oraz zwiększenie zdolności do interwencji kryzysowych w przypadku humanitarnych i klimatycznych katastrof.

Jako gospodarz Cypr pokazał swoją ważną rolę w kwestiach regionalnych, ze szczególnym uwzględnieniem zmian klimatycznych, migracji i wyzwań związanych z bezpieczeństwem. W swoim przemówieniu końcowym prezydent Cypru Nikos Christodoulides podkreślił znaczenie współpracy regionalnej w stawieniu czoła globalnym wyzwaniom, wskazując, że przyszłość Unii Europejskiej jest ściśle związana z rozwojem i stabilnością regionu Morza Śródziemnego.