W Dubrowniku 9 października 2024 roku odbył się kluczowy szczyt, w którym uczestniczyli liderzy krajów Europy Południowo-Wschodniej, wraz z ukraińskim prezydentem Wołodymyrem Zełenskim i chorwackim premierem Andrejem Plenkovićem. To spotkanie, trzecie z serii po poprzednich spotkaniach w Atenach i Tiranie, podkreśliło wspólne wsparcie krajów regionu dla Ukrainy w obliczu trwającej rosyjskiej agresji. Szczyt stworzył okazję do omówienia wdrożenia "Formuły Pokoju" prezydenta Zełenskiego, której celem jest przywrócenie pokoju na Ukrainie i ustanowienie stabilności w regionie.

Jednym z kluczowych momentów tego szczytu było podpisanie umowy o długoterminowej współpracy między Chorwacją a Ukrainą, co potwierdziło zaangażowanie obu krajów w udzielaniu wzajemnego wsparcia, szczególnie w obszarze obrony i rehabilitacji ukraińskich żołnierzy rannych w konflikcie. Premier Plenković podkreślił znaczenie solidarności z Ukrainą, stwierdzając, że Chorwacja do tej pory przekazała około 300 milionów euro pomocy i będzie nadal wspierać Ukrainę na jej drodze do członkostwa w Unii Europejskiej i NATO.

Wsparcie Europy Południowo-Wschodniej dla Ukrainy

Na szczycie uczestniczyli liderzy z 14 krajów, w tym Grecji, Bułgarii, Słowenii, Czarnogóry i Kosowa, a szczególną uwagę przyciągnęło przybycie prezydenta Serbii, Aleksandra Vučića, którego obecność nadała dodatkową wagę wsparciu Ukrainy w walce przeciwko rosyjskiej agresji. Przybycie Vučića podkreślono jako istotny krok dyplomatyczny, biorąc pod uwagę historyczne relacje polityczne Serbii i Rosji. Przyjęto także Deklarację Dubrownicką, która podkreśla poparcie dla Ukrainy i potępia wszelkie próby nielegalnej aneksji ukraińskiego terytorium przez Rosję.

W ramach szczytu prezydent Zełenski wyraził wdzięczność za ciągłe wsparcie Europy Południowo-Wschodniej i ponownie podkreślił znaczenie współpracy międzynarodowej w osiąganiu trwałego pokoju na Ukrainie. Szczególną uwagę zwrócono na wyzwania bezpieczeństwa, z którymi zmaga się Ukraina, oraz na jej drogę do integracji euroatlantyckiej. Uczestnicy szczytu także poparli dalszą rozszerzenie Unii Europejskiej, w tym Ukrainy, Mołdawii i Gruzji, aby zapewnić długoterminową stabilność i bezpieczeństwo w regionie.

Rola Chorwacji na scenie międzynarodowej

Premier Plenković wykorzystał okazję, aby podkreślić rosnącą znaczenie Chorwacji na międzynarodowej scenie, zwłaszcza poprzez organizację takich spotkań. Ten szczyt umocnił pozycję Chorwacji jako kluczowego pośrednika między Ukrainą a krajami Europy Południowo-Wschodniej. Plenković również skrytykował krajowe komentarze medialne, które koncentrowały się na niezaproszeniu prezydenta Republiki Zorana Milanovicia na szczyt, oceniając te dyskusje jako nieistotne w kontekście międzynarodowego znaczenia tego wydarzenia. Według premiera, poglądy Milanovicia, które od dłuższego czasu są skłonne do prorosyjskiej retoryki, nie odzwierciedlają kursu polityki zagranicznej Chorwacji, która od początku konfliktu stanowczo wspiera Ukrainę.

Oprócz tematów politycznych, podczas szczytu omawiano również odbudowę gospodarczą Ukrainy, a uczestnicy podkreślili znaczenie międzynarodowej pomocy w rewitalizacji kluczowej infrastruktury, w tym sieci elektrycznych i sektora energetycznego, które ucierpiały w wyniku konfliktu. Podkreślono również, że Chorwacja będzie kontynuować udzielanie humanitarnej i technicznej pomocy Ukrainie, w tym udział w programach odminowania, co jest kluczowe dla umożliwienia powrotu uchodźców i odbudowy sektora rolnictwa.

Długoterminowa perspektywa Ukrainy w Unii Europejskiej

Uczestnicy szczytu w Dubrowniku zdecydowanie poparli dalszy postęp Ukrainy w kierunku członkostwa w Unii Europejskiej. Jak podkreślono w Deklaracji Dubrownickiej, kraje Europy Południowo-Wschodniej postrzegają Ukrainę jako integralną część kontynentu europejskiego, a jej członkostwo w UE uznają za kluczowe dla zapewnienia stabilności w regionie. Zełenski podczas szczytu podkreślił, że Ukraina nie rezygnuje z drogi europejskiej, pomimo wyzwań, jakie niesie wojna. Z drugiej strony, premier Plenković zauważył, że Chorwacja, poprzez swoje członkostwo w UE, może udzielić Ukrainie kluczowego wsparcia w przyjmowaniu europejskich standardów i przepisów oraz pomóc jej w przygotowaniach do członkostwa w tej organizacji.

W zakończeniach oświadczeń premier Plenković i prezydent Zełenski podkreślili znaczenie kontynuacji współpracy między Ukrainą a krajami Europy Południowo-Wschodniej. Premier wyraził również nadzieję, że społeczność międzynarodowa będzie kontynuować udzielanie wsparcia Ukrainie, dopóki nie osiągnie ostatecznego zwycięstwa w walce o integralność terytorialną i niepodległość kraju. Szczyt w Dubrowniku wysłał jasny komunikat solidarności, nie tylko w kierunku Ukrainy, ale także wszystkich krajów, które borykają się z podobnymi zagrożeniami bezpieczeństwa.