Chorwacja i Unia Europejska obecnie stają wobec szeregu istotnych wyzwań politycznych, podczas gdy premier Andrej Plenković stara się ustawić na kluczowej pozycji w przyszłym rozwoju Unii. Na 19. Forum Strategicznych w Bledzie, Plenković wyraźnie zaznaczył, że Chorwacja popiera Ursulę von der Leyen w jej kandydaturze na drugą kadencję na czele Komisji Europejskiej. Mimo złożonej sytuacji politycznej w Europie, gdzie rosnący wpływ prawicy zagraża stabilności bloku, von der Leyen nadal pozostaje dominującą postacią, która symbolizuje ciągłość i stabilność.

Ważne jest, aby zauważyć, że wsparcie Plenkovicia pojawia się w kontekście, gdy von der Leyen stara się zdobyć wystarczającą liczbę głosów w Parlamencie Europejskim na kolejną kadencję. Mimo że von der Leyen cieszy się poparciem kluczowych grup centrowych, w tym EPP, Socjalistów i Liberałów, jej droga do reelekcji nie jest wolna od wyzwań. Rosnąca presja ze strony prawicy, szczególnie po sukcesie prawicowych partii we Francji i Niemczech, sprawia, że proces negocjacji politycznych staje się coraz bardziej skomplikowany, a von der Leyen zmuszona jest balansować między różnymi grupami politycznymi, aby zapewnić sobie wsparcie.

Wyzwania związane z rozszerzeniem Unii Europejskiej
Plenković podkreślił w Bledzie również potrzebę przyspieszenia procesu rozszerzenia Unii Europejskiej, szczególnie w kontekście Bałkanów Zachodnich. Na panelu uczestniczył razem z premierami Serbii, Słowenii i Albanii, gdzie wszyscy wyrazili obawy o możliwe zaniedbanie regionu w kontekście nowych wyzwań geopolitycznych. Premier Serbii, Miloš Vučević, podkreślił, że „projekt Europa” nie może być uważany za zakończony, dopóki wszystkie kraje Bałkanów Zachodnich nie staną się członkami Unii. To oświadczenie podkreśla frustracje, które odczuwane są w regionie z powodu wolnego postępu w procesie akcesji, mimo że Ukraina, Gruzja i Mołdawia uzyskały przyspieszony dostęp do procesu akcesyjnego po wojnie na Ukrainie.

Plenković zwrócił uwagę, że stosunki między Chorwacją a Słowenią są na historycznie wysokim poziomie, co umożliwia lepszą współpracę w rozwiązywaniu kluczowych kwestii europejskich. Ta bilateralna współpraca jest niezbędna dla stabilności regionu, szczególnie w świetle nowych zagrożeń bezpieczeństwa wynikających z konfliktu na Ukrainie i szerszej niestabilności na Bliskim Wschodzie. W tym kontekście Plenković podkreślił znaczenie zachowania integralności terytorialnej i suwerenności wszystkich państw, co pozostaje kluczową zasadą w europejskiej polityce zagranicznej.

Polityczne napięcia między Chorwacją a Serbią
Chociaż stosunki między Chorwacją a Serbią są w stałym centrum uwagi, Plenković podczas Forum w Bledzie jasno zaznaczył, że kwestie mniejszości i wyzwań bezpieczeństwa wciąż pozostają priorytetami dla Chorwacji. Szczególnie podkreślił, że sytuacja mniejszości chorwackiej w Serbii znacząco się poprawiła w ostatnim czasie, ale wciąż pozostaje wrażliwym tematem. Ponadto Plenković skomentował kontrowersje wokół domniemanego chorwackiego szpiega w Serbii, stwierdzając, że Chorwacja nadal nie ma konkretnych informacji na temat tożsamości tej osoby, ale ten temat nie jest obecnie priorytetowy w bieżącym kontekście politycznym.

Oprócz kwestii bilateralnych, Plenković skomentował także niedawne wydarzenia polityczne w Europie, w tym rosnący wpływ prawicy i jego implikacje dla polityki europejskiej. Podkreślił, że Chorwacja pozostaje wierna wartościom i zasadom europejskim, w tym wsparciu Ukrainy w jej konflikcie z Rosją oraz utrzymaniu stabilności i bezpieczeństwa w regionie. Premier skomentował także wizytę prezydenta Francji w Serbii, zaznaczając, że stosunki bilateralne są ważne, ale Chorwacja nie może narzucać swoich stanowisk innym krajom w kwestii ich polityki zagranicznej.

Kwestie polityczne wewnętrzne w Chorwacji
Na krajowym poziomie Plenković staje wobec krytyki za wykorzystanie zasobów państwowych, w tym wojskowych śmigłowców, do celów politycznych. W odpowiedzi na zarzuty prezydenta Republiki Zorana Milanovića, premier podkreślił, że zarzuty te są próbą odwrócenia uwagi od ważniejszych tematów. Plenković bronił wykorzystania zasobów państwowych, podkreślając, że śmigłowce i samoloty zostały zakupione w konkretnych celach, a nie na podróże polityczne. Niemniej jednak pozostaje pytanie, jak ten temat będzie się rozwijał w nadchodzących miesiącach, szczególnie w kontekście rosnącej presji opinii publicznej i przeciwników politycznych.

Jadrolinija, jako główny przewoźnik w Chorwacji, pozostaje kluczowa dla łączenia wysp i lądu, mimo niedawnych wypadków, które wzbudziły zaniepokojenie opinii publicznej. Premier potwierdził wsparcie dla prezesa zarządu Davida Sopty, podkreślając, że firma nadal cieszy się zaufaniem rządu i że podjęto wszystkie niezbędne kroki w celu zapewnienia bezpieczeństwa pasażerów i załogi. W międzyczasie scena polityczna w Chorwacji pozostaje dynamiczna, z podziałami wewnętrznymi w Domovinskim pokretu i spekulacjami na temat przyszłych koalicji i partnerstw.