Ból pleców jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych problemów zdrowotnych współczesnego świata, a prawie cztery na pięć dorosłych osób zmaga się z tą dolegliwością przynajmniej raz w życiu. Chociaż wielu uważa, że rozwiązaniem są intensywne treningi lub skomplikowane zabiegi medyczne, eksperci ostrzegają, że dla zdrowia kręgosłupa często nie jest potrzebna nadmierna aktywność fizyczna ani inwazyjne metody. Dr Patricia Zheng, wiodąca specjalistka w dziedzinie zachowawczego leczenia bólu pleców, podzieliła się swoimi metodami i radami, które są skuteczne w zachowaniu zdrowia kręgosłupa, a przy tym proste i możliwe do zastosowania dla każdego.

Ból pleców – złożony problem o wielu przyczynach

Bóle pleców mogą wynikać z różnych przyczyn, a często jest to kombinacja czynników, których nie da się jednoznacznie zidentyfikować za pomocą samych metod diagnostyki obrazowej, takich jak rezonans magnetyczny czy zdjęcia rentgenowskie. Z drugiej strony, takie badania mogą czasami wykazywać zmiany w kręgosłupie nawet u osób całkowicie zdrowych, które nie wymagają żadnej terapii. Właśnie z powodu tej złożoności kluczowe jest indywidualne podejście do leczenia, uwzględniające osobiste objawy i stan pacjenta.

Jak zapobiegać bólowi pleców w miejscu pracy?

Wiele osób spędza godziny w pozycji siedzącej, co stanowi jeden z głównych czynników ryzyka wystąpienia bólów pleców. Dr Zheng radzi, aby regularnie wstawać z miejsca co najmniej raz na godzinę, nawet na krótkie rozciąganie lub spacer po wodę, ponieważ długotrwałe siedzenie zwiększa nacisk na krążki międzykręgowe kręgosłupa. Podkreśla również znaczenie prawidłowego ustawienia przestrzeni roboczej – ekran komputera i biurko powinny być dostosowane do wzrostu użytkownika, aby utrzymać prawidłową postawę i zmniejszyć obciążenie kręgosłupa.

Chociaż biurka z regulacją wysokości do pracy na siedząco i stojąco są coraz częściej stosowane, według doświadczeń specjalistki wciąż brakuje wystarczających dowodów naukowych na to, że same w sobie znacząco zmniejszają bóle pleców. Wsparcie i profilaktyka bólu wymagają również innych środków, takich jak częstsze przerwy, regularny ruch i aktywność fizyczna poza godzinami pracy.

Rola aktywności fizycznej w zachowaniu zdrowia kręgosłupa

Aktywność jest nieodzownym elementem profilaktyki i łagodzenia bólów pleców, ale niekoniecznie chodzi o wyczerpujące treningi czy codzienne poranne wizyty na siłowni. Dr Zheng praktykuje różnorodne formy ćwiczeń, takie jak pilates, lekkie podnoszenie ciężarów czy aerobik, pięć razy w tygodniu, aktywując w ten sposób różne grupy mięśni. Ważne jest, aby słuchać swojego ciała i dostosowywać intensywność ćwiczeń do osobistych możliwości i aktualnego stanu, zwłaszcza jeśli ból już występuje.

Badania potwierdzają, że zbyt agresywne ćwiczenia u osób z ostrym bólem pleców mogą być szkodliwe. Jedno z kluczowych badań wykazało, że pacjenci, którzy kontynuowali codzienne czynności, dostosowując je do swojego ciała i ograniczeń, wracali do zdrowia szybciej niż ci, którzy przestrzegali ścisłego leżenia w łóżku lub wykonywali intensywne ćwiczenia bez odpoczynku.

Stopniowy powrót do aktywności po urazie

U osób, które doznały urazu kręgosłupa lub pleców, często pojawia się lęk przed ponownym podjęciem zwykłych czynności z obawy o możliwe pogorszenie stanu. W takich przypadkach ważny jest stopniowy i kontrolowany powrót do aktywnego życia przy pomocy specjalistów. Dr Zheng współpracuje z fizjoterapeutami w celu opracowania programu ćwiczeń dostosowanego do indywidualnych potrzeb, skoncentrowanego na zwiększeniu elastyczności i ruchomości, przy jednoczesnym uwzględnieniu tolerancji na ból i bezpieczeństwa.

Jeśli pacjent sobie tego życzy, integruje się również dodatkowe metody, takie jak masaż, akupunktura czy zabiegi chiropraktyczne, które mogą pomóc w zmniejszeniu napięcia mięśni i złagodzeniu bólu.

Wpływ diety na przewlekłe bóle pleców

Chociaż nie jest to uniwersalne rozwiązanie, istnieją dowody na to, że dieta bogata w produkty przeciwzapalne może pomóc w zmniejszeniu przewlekłego bólu. Eliminacja żywności sprzyjającej stanom zapalnym, takiej jak czerwone mięso, słodycze i alkohol, może pozytywnie wpłynąć na ogólny stan zdrowia, a niektórzy pacjenci twierdzą, że odczuli poprawę właśnie dzięki takiemu podejściu.

Jednak dla wielu osób trudno jest zrezygnować z ulubionych słodyczy i innych „zakazanych” produktów, a równowaga i umiar w diecie często uważane są za najpraktyczniejsze rozwiązanie dla długoterminowego utrzymania zdrowia kręgosłupa.

Nietypowe czynniki związane z bólami pleców

Oprócz klasycznych przyczyn, takich jak nieprawidłowa postawa, urazy czy nadwaga, badania wykazały, że palenie tytoniu, alkohol, zaburzenia snu, a nawet depresja są związane z przewlekłymi bólami pleców. Stan psychiczny wpływa na percepcję bólu, co oznacza, że u osób z depresją ból może być odczuwany intensywniej.

Dlatego specjalistka zaleca regularny sen trwający około siedmiu i pół godziny oraz zachęca pacjentów do szukania pomocy u psychologa, jeśli czują się długotrwale źle lub mają objawy depresji. Terapia rozmową i stosowanie antydepresantów mogą pomóc w regulacji funkcji nerwowych związanych z przetwarzaniem bólu.

Kiedy rozważać zabieg chirurgiczny?

Zabieg chirurgiczny w okolicy kręgosłupa jest uważany za ostateczność, zarezerwowaną dla przypadków, w których występuje uszkodzenie nerwu lub niestabilność kręgosłupa wymagająca pilnej interwencji. W większości innych przypadków najpierw stosuje się metody zachowawcze, takie jak zmiana stylu życia, fizjoterapia i leki.

Pacjenci z rwą kulszową lub podobnymi schorzeniami mogą również odczuć ulgę dzięki terapeutycznym zastrzykom ze sterydów, które zmniejszają stan zapalny i ból na kilka tygodni lub miesięcy. Istnieją również innowacyjne metody, takie jak zabieg Intracept, w którym celowo niszczy się małe nerwy w kręgach, aby przerwać przesyłanie sygnałów bólowych do mózgu, co pozwala na długotrwałe łagodzenie bólu przy minimalnie inwazyjnych procedurach.

Takie holistyczne podejście do leczenia bólów pleców, łączące metody medyczne, fizjoterapeutyczne i psychologiczne, zyskuje coraz większe znaczenie jako najskuteczniejszy sposób radzenia sobie z tą powszechną dolegliwością.

Źródło: Uniwersytet Kalifornijski