W organizacji Przedstawicielstwa Chorwackiej Wspólnoty Turystycznej (HTZ) w Monachium, przy wsparciu wspólnot turystycznych żupanii istryjskiej, splicko-dalmatyńskiej i szybenicko-knińskiej, pod koniec sezonu przeprowadzono dwie celowo zaprojektowane podróże studyjne dla kluczowych partnerów z rynku niemieckiego i szwajcarskiego. Pierwsza grupa, złożona z agentów turystycznych i menedżerów produktu, przebywała na Istrii, podczas gdy druga – redaktorzy i reporterzy renomowanych mediów – zwiedzała Dalmację z naciskiem na Split, Szybenik, Trogir i Makarską. Oba programy zostały zaprojektowane tak, aby bezpośrednio doświadczyć głównych zalet chorwackiego wybrzeża poza szczytem sezonu: różnorodności wrażeń przyrodniczych, silnego dziedzictwa kulturowego oraz coraz bardziej rozwiniętej oferty premium i gastronomicznej.

Dlaczego okres po sezonie jest strategicznie ważny

Niemcy są od wielu lat najważniejszym rynkiem emisyjnym dla chorwackiej turystyki, podczas gdy Szwajcaria odnotowuje ponadprzeciętny średni koszt na podróż i wyraźną skłonność do doświadczeń o wyższej wartości. Oficjalne dane za 2024 rok pokazują wzrost przyjazdów o cztery procent i noclegów o jeden procent, ze szczególnie dobrym wynikiem przed sezonem i po sezonie, co potwierdza przejście w kierunku działalności całorocznej. W trakcie 2025 roku trend był kontynuowany, a wrzesień dodatkowo umocnił pozycję okresu po sezonie dzięki bardzo wysokim wolumenom i silnemu udziałowi gości z rynku niemieckiego. W tym kontekście cel podróży studyjnych był dwojaki: zaoferować partnerom u źródła popytu bezpośredni wgląd w jakość poza miesiącami letnimi oraz poprzez publikacje medialne i nowe pakiety komercyjne otworzyć dodatkowe kanały sprzedaży na jesień, zimę i wczesną wiosnę.

Istria dla agentów: laboratorium turystyki o wyższej wartości

Podróż studyjna na Istrii zgromadziła wybranych agentów i menedżerów produktu z Niemiec i Szwajcarii, wśród których byli przedstawiciele renomowanych touroperatorów, takich jak Hotelplan, Dertour, ID Riva Tours i Ikarus Reisen. Program został pomyślany jako skondensowany przekrój między wybrzeżem a zapleczem. Po zapoznaniu się z Umagiem, Rovinjem i Pulą – z naciskiem na spacery po starych centrach, wystawy muzealne i przegląd infrastruktury kongresowej oraz butikowo-noclegowej – uwaga została przeniesiona na wnętrze półwyspu. Grožnjan posłużył jako przykład integracji sceny artystycznej i turystyki, a szczególny nacisk położono na polowanie na trufle i wizyty edukacyjne w tłoczniach oliwy, co dało agentom jasny obraz treści, które mogą wpasować się w krótsze jesienne trasy.

Segment winiarski uzupełnił opowieść o doświadczeniu premium. W winnicach i piwnicach wyróżniono autochtoniczne szczepy i trendy mikrowinifikacji, a część operacyjna warsztatów była poświęcona logistyce, której agenci szukają dla komercyjnych aranżacji: realnym czasom transferu między punktami, dostępności licencjonowanych przewodników w wielu językach, możliwościom późnego zameldowania i wczesnych wyjazdów oraz elastycznym zasadom anulowania po sezonie. Zaprezentowano również wybór hoteli i willi z dodatkowymi udogodnieniami istotnymi poza latem – podgrzewane baseny, wellness i spa, przestrzenie wewnętrzne do degustacji i mniejsze wydarzenia incentive – co jest szczególnie ważne dla sprzedaży aranżacji z wyższej półki cenowej.

Specjalny warsztat był poświęcony tworzeniu programów modułowych. Na przykładzie trzydniowej aranżacji weekendowej zademonstrowano, jak półdniowe aktywności (polowanie na trufle, wizyta w tłoczni oliwy, spacer po historycznym centrum) można łączyć z krótszą wycieczką w głąb lądu lub z tematycznym doświadczeniem gastronomicznym w terminie wieczornym. Takie podejście ułatwia agentom celowanie w różne grupy odbiorców – pary, grupy przyjaciół, podróżników typu „foodie” lub rodziny wielopokoleniowe – i zwiększa możliwość szybkiego dostosowania w zależności od pogody, dostępności lokalnych przewodników i programów instytucji kulturalnych.

Dalmacja dla mediów: kultura, marenda i naturalne impresje

Grupa dziennikarska z Niemiec i Szwajcarii objęła przedstawicieli redakcji takich jak Merkur/tz, Schwäbische Zeitung, Funke Medien, Touristbook i Prestige Travel. Trasa podkreśliła podwójną tożsamość Dalmacji: dziedzictwo miejskie i łatwo dostępne atrakcje przyrodnicze. W Splicie nacisk położono na doświadczenie Pałacu Dioklecjana i współczesną scenę miejską, od targu po małe adresy bistro, podczas gdy Szybenik został zaprezentowany przez harmonię warstw historycznych i aktualnych programów kulturalnych oraz wysokiej jakości scenę gastronomiczną. Trogir posłużył jako kompaktowy przykład śródziemnomorskiego miasteczka idealnego na jesienny „city break”, a Makarska jako punkt wyjścia dla wycieczek górskich i aktywności na świeżym powietrzu poza sezonem.

Centralne miejsce w narracji gastronomicznej zajęła marenda – pierwotny codzienny rytuał, który łączy prostotę i poważne umiejętności kulinarne. Poprzez ten format dziennikarze poznali logikę sezonowości: dominację świeżych owoców morza, warzyw i oliwy z oliwek, ale także szereg lokalnych wariantów „comfort food”, które jesienią są szczególnie atrakcyjne. Na potrzeby produkcji medialnej przygotowano również „praktyczne ramy” – krótkie trasy, które łączą poranną kawiarnię, targ, główny punkt kulturalny i restaurację z marendą – czym oferuje się czytelnikowi natychmiastowo stosowalny szablon na weekendowy wypoczynek.

Naturalna część programu zapewniła kontrast dla scen miejskich. W Parku Narodowym Krka dziennikarze zwiedzili wybrane odcinki piesze i punkty widokowe oraz zapoznali się z interpretacją krajobrazu kulturowego wzdłuż rzeki – od wysepki Visovac po tradycję młynów i stanowiska archeologiczne. Wyróżniono rejsy statkiem, szlaki piesze i rowerowe oraz możliwości zwiedzania edukacyjnego, co jest szczególnie interesujące dla tekstów podkreślających zrównoważony rozwój i aktywny wypoczynek po sezonie. Na Biokovie najwięcej uwagi przyciągnął Skywalk, szklany punkt widokowy w kształcie podkowy na wysokości 1228 metrów nad poziomem morza, który wykracza poza krawędź klifu i oferuje panoramiczny kadr środkowodalmatyńskich wysp. Jednocześnie podkreślono praktyczne elementy planowania: reżim ruchu na drodze górskiej, obowiązkowy zakup biletów online i warunki pogodowe, które mogą wpłynąć na doświadczenie.

Oferta premium i gastro jako kręgosłup narracji

W obu programach starannie dobierano lokalizacje, które łączą treści premium z lokalną tożsamością. Na Istrii są to tłocznie oliwy i winiarnie z prowadzonymi degustacjami i możliwością prywatnych warsztatów, jak również restauracje, które interpretują tradycyjne przepisy nowoczesnymi technikami. W Dalmacji zakres sięga od konob do kuchni autorskich, przy czym marenda posłużyła jako przystępne wejście w temat sezonowych składników i kuchni, która opiera się na oliwie z oliwek, warzywach i świeżej rybie. Taka matryca treści odpowiada planom redakcyjnym zagranicznych mediów i jednocześnie zapewnia agentom wystarczająco dużo elementów budulcowych do tworzenia aranżacji o różnym czasie trwania i klasach cenowych.

W segmencie zakwaterowania podkreślono dodatkową wartość pobytu poza szczytem sezonu: spokojniejszą atmosferę, większy wybór terminów na prywatne zwiedzanie, lepszą jakość interakcji z gospodarzami i korzystniejszy stosunek ceny do jakości. Hotele i wille w programach zaprezentowały treści wellness i spa, podgrzewane baseny, możliwość zorganizowanych kolacji w formacie „chef’s table” i małe przestrzenie konferencyjne dla grup incentive, czym logicznie łączy się potrzeby leisure i biznesowe w miesiącach, gdy możliwości są bardziej elastyczne.

Szersze tło rynkowe i motywacja podróżnych

Na rynku niemieckim odnotowuje się stabilny wzrost podróżnych w wieku powyżej 60 lat, z wyraźnym zainteresowaniem aktywnym wypoczynkiem i treściami kulturalnymi. Goście szwajcarscy z kolei często szukają spersonalizowanych doświadczeń – prywatnych wycieczek, ekskluzywnych degustacji lub designerskiego zakwaterowania – i realizują wyższy średni koszt. W obu przypadkach kluczowe jest dobre połączenie komunikacyjne i elastyczność planowania: krótkie jazdy między punktami, możliwość wyjazdu na wycieczki w głąb lądu i jasne zasady rezerwacji oraz anulowania. Podróże studyjne są w tym sensie przeznaczone do uzgadniania oczekiwań, precyzowania informacji i tworzenia „historii”, które łatwo komunikuje się poprzez artykuły prasowe, reportaże i broszury sprzedażowe.

Przykłady doświadczeń, które budują historię poza latem

• Umag, Rovinj i Pula: miasta nadbrzeżne, które po sezonie oferują spokojniejsze zwiedzanie, warsztaty lokalnych rzemieślników i wycieczki w głąb lądu. Mniejsze tłumy umożliwiają lepsze zdjęcia i dłuższe zatrzymanie się w głównych punktach, co jest idealne dla tekstów podróżniczych i rekomendacji „city break”.


• Grožnjan i wnętrze Istrii: galerie sztuki, polowanie na trufle i wizyty w tłoczniach oliwy z edukacyjnymi degustacjami. W lasach demonstruje się całą drogę trufli – od poszukiwania do podania – co tworzy historię z wyraźnym początkiem, środkiem i końcem.


• Split, Trogir i Szybenik: połączenie warstwy antycznej, średniowiecznej i współczesnej, wraz z bogatą sceną gastronomiczną i możliwościami miejskich spacerów. Krótkie trasy łączą targi, główne muzea i dzielnice poza głównymi nurtami.


• Park Narodowy Krka: wodospady trawertynowe, szlaki piesze i rowerowe, punkty widokowe i rejsy statkiem oraz interpretacja dziedzictwa kulturowego wzdłuż rzeki. Termin jesienny i zimowy przynosi więcej spokoju i wyjątkową atmosferę, co jest atrakcyjne dla autorskich zdjęć i formatów wideo.


• Park Przyrody Biokovo: doświadczenie górskie w zasięgu wybrzeża, z Niebiańskim Spacerem – Skywalkiem jako znakiem rozpoznawczym. Zwiedzanie planuje się z obowiązkowym zakupem biletów online i przestrzeganiem reżimu ruchu na drodze górskiej.

Korzyści dla destynacji i partnerów

Podróże studyjne generują wielorakie korzyści. Dziennikarze otrzymują materiały i „kotwice wizualne” – kadry marendy, punktów widokowych i spacerów kamiennymi uliczkami – które wchodzą do kalendarzy redakcyjnych już w trakcie jesieni i zimy. Agenci zaś, na podstawie bezpośredniego doświadczenia, tworzą bardziej konkurencyjne i jaśniej ustrukturyzowane produkty, z precyzyjnymi informacjami o sezonowości, godzinach pracy atrakcji, dostępności przewodników i optymalnych harmonogramach. Zmniejsza to ryzyko niedopasowanych oczekiwań i zwiększa zadowolenie gości, którzy po sezonie szukają treści o wyższej wartości i spokojniejszego rytmu podróży.

Dla zarządzania destynacją ważny jest również efekt dyspersji: wizyta rozkłada się poza terminy szczytowe i na mniej obciążone lokalizacje, co zmniejsza presję na infrastrukturę i dziedzictwo. Dbałość o szczegóły – od prowadzenia małych grup po wcześniej zarezerwowane sloty na wizytę w parkach – pomaga w ochronie zasobów i tworzy solidną podstawę dla długoterminowego zarządzania odwiedzinami. W ten sposób jednocześnie podnosi się jakość doświadczenia i zachowuje autentyczność miejsca.

Zrównoważony rozwój i zasady odwiedzania

W obu programach podkreślono zasady poruszania się i zachowania w obszarach chronionych. Na Krce wyróżniono ważność poruszania się oznaczonymi szlakami, przestrzegania instrukcji strażników przyrody i korzystania z treści interpretacyjnych, podczas gdy na Biokovie podkreślono zakup biletów online, ograniczenie liczby pojazdów i specjalne reżimy ruchu na drodze górskiej. Uczestnikom zwrócono również uwagę na sezonowe wariacje godzin pracy oraz na możliwe tymczasowe dostosowania ze względu na warunki pogodowe. Właśnie takie informacje są kluczowe w planowaniu wizyt jesiennych i zimowych, kiedy bezpieczeństwo i logistyka określają jakość doświadczenia.

W szerszym kontekście zrównoważonego rozwoju zaprezentowano praktyki, których goście z rynku niemieckiego i szwajcarskiego coraz częściej szukają: współpraca z lokalnymi gospodarstwami rodzinnymi (OPG) i dostawcami, redukcja plastiku jednorazowego użytku, zachęcanie do chodzenia pieszo i jazdy na rowerze na krótszych trasach oraz rozwój mniejszych, wyspecjalizowanych wycieczek zamiast masowego zwiedzania. Tworzy to pozytywną pętlę zwrotną, w której dobre praktyki stają się integralną częścią marki destynacji i czynnikiem różnicującym po sezonie.

Wartość medialna i sprzedażowa: co następuje po podróży

Po powrocie z terenu redakcje strukturyzują treści dla portali, tygodników i dodatków magazynowych, a agenci we własnych kanałach – newsletterach i kampaniach reklamowych – testują pakiety weekendowe i krótkie trasy na jesień i zimę. Dzięki precyzyjnym wglądom terenowym skraca się czas od pomysłu do sprzedaży, a historie z chorwackich destynacji zyskują większą przestrzeń, ponieważ oferują jasny model, jak jakościowo podróżować poza szczytem sezonu. Jednocześnie wewnątrz branży wzmacnia się sieć kontaktów: uczestnicy wymieniają zdjęcia, kontakty i krótkie wrażenia, więc informacje szybciej krążą wewnątrz redakcji i zespołów sprzedażowych.

Przesłanie destynacji

Chorwacja po sezonie łączy przyrodę i kulturę, bliskość i bezpieczeństwo, gastronomię i aktywny wypoczynek. Trasy na Istrii i w Dalmacji demonstrują, jak „zwolnić” we właściwy sposób: zacząć dzień od marendy, kontynuować krótkim spacerem lub jazdą na rowerze, wstąpić na degustację oliwy lub wina, a popołudnie spędzić w muzeum lub na punkcie widokowym. W dzień lub dwa mieści się wystarczająco dużo silnych wrażeń, które motywują do ponownego przyjazdu – czy to w adwencie, na ferie wiosenne, czy podczas późnego lata – czym sezon naturalnie się wydłuża, a dochód bardziej równomiernie rozkłada w ciągu roku.